ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವ: ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವ
೫
ಶುಕ-ವಾಸವ ಸಂವಾದ
ದಯಾಲು ಭಕ್ತಜನರ ಗುಣಗಳೇನೆಂದು ಕೇಳಲು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಗೆ ಭೀಷ್ಮನು ದಯಾಲು ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯುತ ಗಿಳಿ-ಮರಗಳ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳಿದುದು (೧-೩೧).
13005001 ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ|
13005001a ಆನೃಶಂಸಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗುಣಾನ್ಭಕ್ತಜನಸ್ಯ ಚ|
13005001c ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಚಾಮಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ||
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಹೇಳಿದನು: “ಪಿತಾಮಹ! ದಯಾಲು ಭಕ್ತಜನರ ಗುಣಗಳನ್ನು ಕೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳು.”
13005002 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ|
[1]13005002a ವಿಷಯೇ ಕಾಶಿರಾಜಸ್ಯ ಗ್ರಾಮಾನ್ನಿಷ್ಕ್ರಮ್ಯ ಲುಬ್ಧಕಃ|
13005002c ಸವಿಷಂ ಕಾಂಡಮಾದಾಯ ಮೃಗಯಾಮಾಸ ವೈ ಮೃಗಮ್||
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಕಾಶಿರಾಜನ ರಾಜ್ಯದ ಬೇಟೆಗಾರನೋರ್ವನು ವಿಷದಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿದ ಬಾಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಜಿಂಕೆಯನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಹೊರಟನು.
13005003a ತತ್ರ ಚಾಮಿಷಲುಬ್ಧೇನ ಲುಬ್ಧಕೇನ ಮಹಾವನೇ|
13005003c ಅವಿದೂರೇ ಮೃಗಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಣಃ ಪ್ರತಿಸಮಾಹಿತಃ||
ಅನತಿದೂರದಲ್ಲಿಯೇ ಆ ಮಹಾವನದಲ್ಲಿ ಮಾಂಸವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯಾಧನು ಜಿಂಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಬಾಣವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.
13005004a ತೇನ ದುರ್ವಾರಿತಾಸ್ತ್ರೇಣ ನಿಮಿತ್ತಚಪಲೇಷುಣಾ|
13005004c ಮಹಾನ್ವನತರುರ್ವಿದ್ಧೋ ಮೃಗಂ ತತ್ರ ಜಿಘಾಂಸತಾ||
ಜಿಂಕೆಯನ್ನು ಹೊಡೆಯಲೆಂದು ಬಿಟ್ಟ ಆ ಅಮೋಘ ಬಾಣವು ಗುರಿತಪ್ಪಿ ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಮಹಾ ವೃಕ್ಷಕ್ಕೆ ತಾಗಿತು.
13005005a ಸ ತೀಕ್ಷ್ಣವಿಷದಿಗ್ಧೇನ ಶರೇಣಾತಿಬಲಾತ್ಕೃತಃ|
13005005c ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಫಲಪತ್ರಾಣಿ ಪಾದಪಃ ಶೋಷಮಾಗತಃ||
ಬಲವಾಗಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ವಿಷಪೂರಿತ ಬಾಣದ ಹೊಡೆತದಿಂದಾಗಿ ಎಲೆ-ಹಣ್ಣುಗಳು ಉದುರಿ ಆ ಮರವು ಒಣಗಿ ಹೋಯಿತು.
13005006a ತಸ್ಮಿನ್ವೃಕ್ಷೇ ತಥಾಭೂತೇ ಕೋಟರೇಷು ಚಿರೋಷಿತಃ|
13005006c ನ ಜಹಾತಿ ಶುಕೋ ವಾಸಂ ತಸ್ಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವನಸ್ಪತೇಃ||
ಆದರೆ ಅ ವೃಕ್ಷದ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿಯಿಂದಾಗಿ ಮರದ ಕೊಟರೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಗಿಳಿಯೊಂದು ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ.
13005007a ನಿಷ್ಪ್ರಚಾರೋ ನಿರಾಹಾರೋ ಗ್ಲಾನಃ ಶಿಥಿಲವಾಗಪಿ|
13005007c ಕೃತಜ್ಞಃ ಸಹ ವೃಕ್ಷೇಣ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ ವ್ಯಶುಷ್ಯತ||
ಮಾಡಿದ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಆ ಕೃತಜ್ಞ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಗಿಳಿಯು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಚರಿಸಲೂ ಹೋಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಹಾರವನ್ನೂ ತಿನ್ನುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದರಿಂದ ಅದು ಬಹಳವಾಗಿ ಆಯಾಸಗೊಂಡು, ಅದರ ಧ್ವನಿಯೂ ಕುಸಿದು ಹೋಗಿತ್ತು. ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಮರದಂತೆ ತಾನೂ ಒಣಗಿಹೋಯಿತು.
13005008a ತಮುದಾರಂ ಮಹಾಸತ್ತ್ವಮತಿಮಾನುಷಚೇಷ್ಟಿತಮ್|
13005008c ಸಮದುಃಖಸುಖಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ||
ಉದಾರಬುದ್ಧಿಯ, ಮಹಾ ಸತ್ತ್ವಯುತವಾದ, ಅತಿಮಾನುಷವಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ದುಃಖಸುಖಗಳನ್ನು ಸಮನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಗಿಳಿಯ ಕುರಿತು ತಿಳಿದು ಪಾಕಶಾಸನನು ವಿಸ್ಮಿತನಾದನು.
13005009a ತತಶ್ಚಿಂತಾಮುಪಗತಃ ಶಕ್ರಃ ಕಥಮಯಂ ದ್ವಿಜಃ|
13005009c ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಾವಸಂಭಾವ್ಯಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ||
“ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಈ ಪಕ್ಷಿಯು ಹೇಗೆ ತಾನೆ ದಯಾಭಾವವನ್ನು ತಾಳಿಕೊಂಡಿದೆ?” ಎಂದು ಶಕ್ರನು ಯೋಚಿಸತೊಡಗಿದನು.
13005010a ಅಥ ವಾ ನಾತ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಹೀತ್ಯಭವದ್ವಾಸವಸ್ಯ ತು|
13005010c ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ||
“ಅಥವಾ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಎಲ್ಲ ಭಾವಗಳೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇದು ಅಸಂಭವವೇನಲ್ಲ!” ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿಯೂ ಅವನು ಸಮಾಧಾನಪಟ್ಟುಕೊಂಡನು.
13005011a ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಷೇಣ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ|
13005011c ಅವತೀರ್ಯ ಮಹೀಂ ಶಕ್ರಸ್ತಂ ಪಕ್ಷಿಣಮುವಾಚ ಹ||
ಆಗ ಮನುಷ್ಯನ ರೂಪವನ್ನು ತಳೆದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಷದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದು ಶಕ್ರನು ಆ ಪಕ್ಷಿಗೆ ಹೇಳಿದನು:
13005012a ಶುಕ ಭೋಃ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ದಾಕ್ಷೇಯೀ ಸುಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಯಾ|
13005012c ಪೃಚ್ಚೇ ತ್ವಾ ಶುಷ್ಕಮೇತಂ ವೈ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ತ್ಯಜಸಿ ದ್ರುಮಮ್||
“ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಿಳಿಯೇ! ನಿನ್ನಂತಹ ಸಂತಾನವನ್ನು ಪಡೆದು ದಾಕ್ಷಾಯಣೀ ಶುಕಿಯು ಶ್ರೇಷ್ಠಳಾದಳು! ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕೇಳಬೇಕೆಂದಿದ್ದೇನೆ – ಒಣಗಿ ಹೋಗಿದ್ದರೂ ಈ ಮರವನ್ನು ನೀನು ಏಕೆ ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ?”
13005013a ಅಥ ಪೃಷ್ಟಃ ಶುಕಃ ಪ್ರಾಹ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಸಮಭಿವಾದ್ಯ ತಮ್|
13005013c ಸ್ವಾಗತಂ ದೇವರಾಜಾಯ ವಿಜ್ಞಾತಸ್ತಪಸಾ ಮಯಾ||
ಹಾಗೆ ಕೇಳಲ್ಪಟ್ಟ ಗಿಳಿಯು ತಲೆಬಾಗಿ ಅವನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಹೇಳಿತು: “ದೇವರಾಜನಿಗೆ ಸ್ವಾಗತ! ತಪಸ್ಸಿನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ನೀನು ಯಾರೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿಯಿತು.”
13005014a ತತೋ ದಶಶತಾಕ್ಷೇಣ ಸಾಧು ಸಾಧ್ವಿತಿ ಭಾಷಿತಮ್|
13005014c ಅಹೋ ವಿಜ್ಞಾನಮಿತ್ಯೇವಂ ತಪಸಾ ಪೂಜಿತಸ್ತತಃ||
ಆಗ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷನು “ಸಾಧು! ಸಾಧು! ತಪಸ್ಸಿನ ವಿಜ್ಞಾನವು ಎಂಥಹುದು! ” ಎಂದು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದನು.
13005015a ತಮೇವಂ ಶುಭಕರ್ಮಾಣಂ ಶುಕಂ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಮ್|
13005015c ವಿಜಾನನ್ನಪಿ ತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಪಪ್ರಚ್ಚ ಬಲಸೂದನಃ||
ಆ ಗಿಳಿಯು ಪರಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಶುಭಕರ್ಮಿ ಎಂದು ತಿಳಿದೂ ಬಲಸೂದನನು ಪುನಃ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದನು:
13005016a ನಿಷ್ಪತ್ರಮಫಲಂ ಶುಷ್ಕಮಶರಣ್ಯಂ ಪತತ್ರಿಣಾಮ್|
13005016c ಕಿಮರ್ಥಂ ಸೇವಸೇ ವೃಕ್ಷಂ ಯದಾ ಮಹದಿದಂ ವನಮ್||
“ಈ ವನವು ಇಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವಾಗ ಎಲೆಗಳಿಲ್ಲದ, ಫಲಗಳಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ನೀಡಲಾರದ ಈ ವೃಕ್ಷವನ್ನು ನೀನು ಇನ್ನೂ ಏಕೆ ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದೀಯೆ?
13005017a ಅನ್ಯೇಽಪಿ ಬಹವೋ ವೃಕ್ಷಾಃ ಪತ್ರಸಂಚನ್ನಕೋಟರಾಃ|
13005017c ಶುಭಾಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಸಂಚಾರಾ ವಿದ್ಯಂತೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಹಾವನೇ||
ಎಲೆ ಮತ್ತು ಕೊಟರೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಮತ್ತು ಸಂಚಾರಕ್ಕೂ ಪರ್ಯಾಪ್ತವಾಗಿರುವ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಶುಭ ಮರಗಳು ಈ ಮಹಾವನದಲ್ಲಿ ಇವೆ.
13005018a ಗತಾಯುಷಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಕ್ಷೀಣಸಾರಂ ಹತಶ್ರಿಯಮ್|
13005018c ವಿಮೃಶ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಧೀರ ಜಹೀಮಂ ಹ್ಯಸ್ಥಿರಂ ದ್ರುಮಮ್||
ಧೀರ! ಆಯಸ್ಸನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ, ಸಾರವು ಕ್ಷೀಣಿಸಿರುವ, ಶ್ರೀಯನ್ನೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಇದರ ಕುರಿತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಮರ್ಶಿಸಿ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವ ಈ ಮರವನ್ನು ತೊರೆ!”
13005019a ತದುಪಶ್ರುತ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶುಕಃ ಶಕ್ರೇಣ ಭಾಷಿತಮ್|
13005019c ಸುದೀರ್ಘಮಭಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ದೀನೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಹ||
ಶಕ್ರನಾಡಿದ ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮ ಗಿಳಿಯು ದೀರ್ಘ ನಿಟ್ಟುಸಿರನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾ ದೀನನಾಗಿ ಈ ಮಾತನ್ನಾಡಿತು:
13005020a ಅನತಿಕ್ರಮಣೀಯಾನಿ ದೈವತಾನಿ ಶಚೀಪತೇ|
13005020c ಯತ್ರಾಭವಸ್ತತ್ರ ಭವಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಸುರಾಧಿಪ||
“ಶಚೀಪತೇ! ಸುರಾಧಿಪ! ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನಡೆಯಬಾರದು. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಳುವುದನ್ನು ನೀನು ಕೇಳು.
13005021a ಅಸ್ಮಿನ್ನಹಂ ದ್ರುಮೇ ಜಾತಃ ಸಾಧುಭಿಶ್ಚ ಗುಣೈರ್ಯುತಃ|
13005021c ಬಾಲಭಾವೇ ಚ ಸಂಗುಪ್ತಃ ಶತ್ರುಭಿಶ್ಚ ನ ಧರ್ಷಿತಃ||
ನಾನು ಈ ಮರದಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿದೆ. ಸಾಧು ಗುಣಗಳಿಂದ ಯುಕ್ತನಾಗಿ ಬೆಳೆದೆ. ಈ ಮರವು ನನ್ನನ್ನು ತಂದೆಯು ಬಾಲಕನನ್ನು ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಶತ್ರುಗಳ ಪೀಡೆಯೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ.
13005022a ಕಿಮನುಕ್ರೋಶವೈಫಲ್ಯಮುತ್ಪಾದಯಸಿ ಮೇಽನಘ|
13005022c ಆನೃಶಂಸ್ಯೇಽನುರಕ್ತಸ್ಯ ಭಕ್ತಸ್ಯಾನುಗತಸ್ಯ ಚ||
ಅನಘ! ದೀನಭಾವದಿಂದ ಮತ್ತು ಈ ವೃಕ್ಷದ ಕುರಿತಾದ ಭಕ್ತಿ ಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ತೊರೆಯದೇ ಇರುವ ನನ್ನ ಈ ಅನುಕ್ರೋಶವನ್ನು ವಿಫಲಗೊಳಿಸಲು ಏಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವೆ?
13005023a ಅನುಕ್ರೋಶೋ ಹಿ ಸಾಧೂನಾಂ ಸುಮಹದ್ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಮ್|
13005023c ಅನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ಸಾಧೂನಾಂ ಸದಾ ಪ್ರೀತಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ||
ಅನುಕ್ರೋಶವೇ ಸಾಧುಗಳ ಮಹಾ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಅನುಕ್ರೋಶವೇ ಸದಾ ಸಾಧುಗಳಿಗೆ ಸಂತಸವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
13005024a ತ್ವಮೇವ ದೈವತೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪೃಚ್ಚ್ಯಸೇ ಧರ್ಮಸಂಶಯಾನ್|
13005024c ಅತಸ್ತ್ವಂ ದೇವ ದೇವಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ||
ಧರ್ಮಸಂಶಯಗಳುಂಟಾದಾಗ ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ನಿನ್ನನ್ನೇ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದುದರಿಂದ ದೇವ! ನೀನು ದೇವತೆಗಳ ಅಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತನಾಗಿರುವೆ.
13005025a ನಾರ್ಹಸಿ ತ್ವಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ತ್ಯಾಜಯಿತ್ವೇಹ ಭಕ್ತಿತಃ|
13005025c ಸಮರ್ಥಮುಪಜೀವ್ಯೇಮಂ ತ್ಯಜೇಯಂ ಕಥಮದ್ಯ ವೈ||
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ! ನನ್ನ ಉಪಜೀವನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಈ ಸಮರ್ಥ ವೃಕ್ಷದ ಮೇಲೆ ನನಗೆ ಭಕ್ತಿಯಿರುವಾಗ ಇದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸು ಎಂದು ನೀನು ಹೇಗೆ ಹೇಳಬಲ್ಲೆ? ಇದು ಸರಿಯಲ್ಲ!”
13005026a ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯೇನ ಸೌಮ್ಯೇನ ಹರ್ಷಿತಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ|
13005026c ಶುಕಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಧರ್ಮಜ್ಞಮಾನೃಶಂಸ್ಯೇನ ತೋಷಿತಃ||
ಅವನ ಸೌಮ್ಯ ಮಾತಿನಿಂದ ಹರ್ಷಿತನಾದ ಪಾಕಶಾಸನನು ಅವನ ದಯಾಲುತನದಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟನಾಗಿ ಗಿಳಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.
13005027a ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವೇತಿ ತದಾ ಸ ಚ ವವ್ರೇ ವರಂ ಶುಕಃ|
13005027c ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಯ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಸಂಭವಮ್||
“ವರವನ್ನು ಕೇಳಿಕೋ” ಎಂದು ಅವನು ಹೇಳಲು ಶುಕನು ನಿತ್ಯ ದಯಾಲುತನ ಮತ್ತು ಆ ವೃಕ್ಷದ ಪುನರ್ಜೀವನವನ್ನು ವರಗಳಾಗಿ ಕೇಳಿದನು.
13005028a ವಿದಿತ್ವಾ ಚ ದೃಢಾಂ ಶಕ್ರಸ್ತಾಂ ಶುಕೇ ಶೀಲಸಂಪದಮ್|
13005028c ಪ್ರೀತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಥೋ ವೃಕ್ಷಮಮೃತೇನಾವಸಿಕ್ತವಾನ್||
ಅವನ ದೃಢತೆಯನ್ನೂ ಶೀಲಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ತಿಳಿದು ಗಿಳಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರೀತನಾದ ಇಂದ್ರನು ಕೂಡಲೇ ಆ ವೃಕ್ಷವನ್ನು ಅಮೃತದಿಂದ ಸಿಂಪಡಿಸಿದನು.
13005029a ತತಃ ಫಲಾನಿ ಪತ್ರಾಣಿ ಶಾಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಮನೋರಮಾಃ|
13005029c ಶುಕಸ್ಯ ದೃಢಭಕ್ತಿತ್ವಾಚ್ಚ್ರೀಮತ್ತ್ವಂ ಚಾಪ ಸ ದ್ರುಮಃ||
ಗಿಳಿಯ ದೃಢಭಕ್ತಿಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಮರವು ಕೂಡಲೇ ಹಣ್ಣು, ಎಲೆ ಮತ್ತು ರೆಂಬೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಮನೋರಮವಾಯಿತು.
13005030a ಶುಕಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಆನೃಶಂಸ್ಯಕೃತೇನ ಹ|
13005030c ಆಯುಷೋಽಂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾಪ ಶಕ್ರಸಲೋಕತಾಮ್||
ಮಹಾರಾಜ! ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ದಯೆಯನ್ನು ತೋರಿದುದರಿಂದ ಆ ಗಿಳಿಯು ಆಯುಷ್ಯದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ರನ ಲೋಕವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು.
13005031a ಏವಮೇವ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಭಕ್ತಿಮಂತಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ|
13005031c ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ಲಭತೇ ಶುಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಥಾ ದ್ರುಮಃ||
ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ! ಶುಕನಿಂದ ಆ ಮರವು ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ಭಕ್ತಿಮಂತರಿಗೆ ಆಶ್ರಯನೀಡುವುದರಿಂದ ಸರ್ವಾರ್ಥವೂ ಸಿದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ.”
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವಣಿ ಶುಕವಾಸವಸಂವಾದೇ ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ರವಾಸವಸಂವಾದ ಎನ್ನುವ ಐದನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.
[1] ಗೋರಖಪುರ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಈ ಶ್ಲೋಕಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಒಂದು ಶ್ಲೋಕವಿದೆ: ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಮ್| ವಾಸವಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ||