ಅನುಶಾಸನ ಪರ್ವ: ದಾನಧರ್ಮ ಪರ್ವ
೬೫
ತಿಲಾದಿದಾನ ಫಲ
ಭೀಷ್ಮನು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಗೆ ತಿಲದಾನಫಲ (೧-೫), ಭೂದಾನಫಲ (೧೬-೩೪), ಗೋದಾನಫಲ (೩೫-೫೩), ಮತ್ತು ಅನ್ನದಾನಫಲ (೫೪-೬೩) ಗಳ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದುದು.
13065001 ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ|
13065001a ದಹ್ಯಮಾನಾಯ ವಿಪ್ರಾಯ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಚತ್ಯುಪಾನಹೌ|
13065001c ಯತ್ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಭವತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ||
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಹೇಳಿದನು: “ಪಿತಾಮಹ! ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಕಾಲು ಸುಡುತ್ತಿರುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ದಾನಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಫಲವು ಏನೆಂದು ನನಗೆ ಹೇಳು.”
13065002 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ|
13065002a ಉಪಾನಹೌ ಪ್ರಯಚ್ಚೇದ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ|
13065002c ಮರ್ದತೇ ಕಂಟಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿಷಮಾನ್ನಿಸ್ತರತ್ಯಪಿ||
13065002E ಸ ಶತ್ರೂಣಾಮುಪರಿ ಚ ಸಂತಿಷ್ಠತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ|
13065003a ಯಾನಂ ಚಾಶ್ವತರೀಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯ ಶುಭ್ರಂ ವಿಶಾಂ ಪತೇ||
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಯುಧಿಷ್ಠಿರ! ವಿಶಾಂಪತೇ! ಸಮಾಹಿತನಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುವವನು ಸರ್ವ ಕಂಟಕಗಳನ್ನೂ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ ವಿಷಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಲೂ ಪಾರಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಶತ್ರುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಅವನಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ ಶುಭ್ರ ರಥವು ದೊರಕುತ್ತದೆ.
13065003c ಉಪತಿಷ್ಠತಿ ಕೌಂತೇಯ ರೂಪ್ಯಕಾಂಚನಭೂಷಣಮ್|
13065003E ಶಕಟಂ ದಮ್ಯಸಂಯುಕ್ತಂ ದತ್ತಂ ಭವತಿ ಚೈವ ಹಿ||
ಕೌಂತೇಯ! ಹೊಸ ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ ಬಂಡಿಯನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದವನಿಗೆ ಬೆಳ್ಳಿ-ಕಾಂಚನವಿಭೂಷಿತ ರಥವು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.”
13065004 ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ|
13065004a ಯತ್ಫಲಂ ತಿಲದಾನೇ ಚ ಭೂಮಿದಾನೇ ಚ ಕೀರ್ತಿತಮ್|
13065004c ಗೋಪ್ರದಾನೇಽನ್ನದಾನೇ ಚ ಭೂಯಸ್ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕೌರವ||
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಹೇಳಿದನು: “ಕೌರವ! ತಿಲದಾನ, ಭೂಮಿದಾನ, ಗೋದಾನ ಮತ್ತು ಅನ್ನದಾನಗಳ ಫಲವನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದೀಯೆ. ಆದರೂ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಅದನ್ನು ಹೇಳು.”
13065005 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ|
13065005a ಶೃಣುಷ್ವ ಮಮ ಕೌಂತೇಯ ತಿಲದಾನಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಮ್|
13065005c ನಿಶಮ್ಯ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಚ ಕುರುಸತ್ತಮ||
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಕೌಂತೇಯ! ಕುರುಸತ್ತಮ! ತಿಲದಾನದ ಫಲದ ಕುರಿತು ನನ್ನನ್ನು ಕೇಳು. ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯವಾಗಿ ಅದನ್ನು ದಾನಮಾಡು.
13065006a ಪಿತೄಣಾಂ ಪ್ರಥಮಂ ಭೋಜ್ಯಂ ತಿಲಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ|
13065006c ತಿಲದಾನೇನ ವೈ ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತೃಪಕ್ಷಃ ಪ್ರಮೋದತೇ||
ಸ್ವಯಂಭುವು ಪಿತೃಗಳ ಪ್ರಥಮ ಭೋಜನವಾಗಿ ತಿಲವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದನು. ಆದುದರಿಂದ ತಿಲದಾನದಿಂದ ಪಿತೃಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸನ್ನರಾಗುತ್ತಾರೆ.
13065007a ಮಾಘಮಾಸೇ ತಿಲಾನ್ಯಸ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ|
13065007c ಸರ್ವಸತ್ತ್ವಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ನರಕಂ ಸ ನ ಪಶ್ಯತಿ||
ಮಾಘಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ತಿಲವನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನು ಸರ್ವಜಂತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ನರಕವನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ.
13065008a ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸ ಯಜತೇ ಯಸ್ತಿಲೈರ್ಯಜತೇ ಪಿತೄನ್|
13065008c ನ ಚಾಕಾಮೇನ ದಾತವ್ಯಂ ತಿಲಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕಥಂ ಚನ||
ತಿಲದಿಂದ ಪಿತೃಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುವವನು ಸರ್ವಕಾಮಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಿಷ್ಕಾಮನಾಗಿ ತಿಲಶ್ರಾದ್ಧವನ್ನು ಎಂದೂ ಮಾಡಬಾರದು.
13065009a ಮಹರ್ಷೇಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯೈತೇ ಗಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಸೃತಾಸ್ತಿಲಾಃ|
13065009c ತತೋ ದಿವ್ಯಂ ಗತಾ ಭಾವಂ ಪ್ರದಾನೇಷು ತಿಲಾಃ ಪ್ರಭೋ||
ಪ್ರಭೋ! ತಿಲವು ಮಹರ್ಷಿ ಕಶ್ಯಪನ ಅಂಗಗಳಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿತಗೊಂಡವು. ಆದುದರಿಂದ ದಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಿಲಗಳಿಗೆ ದಿವ್ಯತ್ವವು ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುತ್ತದೆ.
13065010a ಪೌಷ್ಟಿಕಾ ರೂಪದಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಪಾಪವಿನಾಶನಾಃ|
13065010c ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರದಾನೇಭ್ಯಸ್ತಿಲದಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ||
ತಿಲವು ಪೌಷ್ಟಿಕ ಪದಾರ್ಥವು. ಅದು ಸುಂದರ ರೂಪವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪಾಪವನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದುದರಿಂದ ತಿಲದಾನವು ಎಲ್ಲ ದಾನಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶೇಷವಾದುದು.
13065011a ಆಪಸ್ತಂಬಶ್ಚ ಮೇಧಾವೀ ಶಂಖಶ್ಚ ಲಿಖಿತಸ್ತಥಾ|
13065011c ಮಹರ್ಷಿರ್ಗೌತಮಶ್ಚಾಪಿ ತಿಲದಾನೈರ್ದಿವಂ ಗತಾಃ||
ಮೇಧಾವೀ ಮಹರ್ಷಿಗಳಾದ ಆಪಸ್ತಂಬ, ಶಂಖ, ಲಿಖಿತ ಮತ್ತು ಗೌತಮರು ತಿಲದಾನದಿಂದ ದಿವಕ್ಕೆ ಹೋದರು.
13065012a ತಿಲಹೋಮಪರಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಯತಮೈಥುನಾಃ|
13065012c ಸಮಾ ಗವ್ಯೇನ ಹವಿಷಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿಷು ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ||
ಸಂಯತ ಮೈಥುನರಾಗಿ ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಪ್ರರೂ ತಿಲಹೋಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತಿಲವನ್ನು ಹಸುವಿನ ತುಪ್ಪದ ಸಮಾನ ಹವಿಸ್ಸಾಗಿದುದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಹೋಮ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.
13065013a ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ದಾನಾನಾಂ ತಿಲದಾನಂ ಪರಂ ಸ್ಮೃತಮ್|
13065013c ಅಕ್ಷಯಂ ಸರ್ವದಾನಾನಾಂ ತಿಲದಾನಮಿಹೋಚ್ಯತೇ||
ಸರ್ವ ದಾನಗಳಲ್ಲಿ ತಿಲದಾನವು ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲ ದಾನಗಳಿಗಿಂತ ಇಲ್ಲಿ ತಿಲದಾನವು ಅಕ್ಷಯ ಫಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
13065014a ಉತ್ಪನ್ನೇ ಚ ಪುರಾ ಹವ್ಯೇ ಕುಶಿಕರ್ಷಿಃ ಪರಂತಪ|
13065014c ತಿಲೈರಗ್ನಿತ್ರಯಂ ಹುತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಗತಿಮುತ್ತಮಾಮ್||
ಪರಂತಪ! ಹಿಂದೆ ರಾಜರ್ಷಿ ಕುಶಿಕನು ಬೆಳೆದಿದ್ದ ತಿಲವನ್ನೇ ಆಹುತಿಯನ್ನಾಗಿ ಹೋಮಿಸಿ ಮೂರು ಅಗ್ನಿಗಳನ್ನು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಿ ಉತ್ತಮ ಗತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು.
13065015a ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತಿಲದಾನಮನುತ್ತಮಮ್|
13065015c ವಿಧಾನಂ ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ತಿಲಾನಾಮಿಹ ಶಸ್ಯತೇ||
ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ! ತಿಲದಾನವು ಅನುತ್ತಮವಾದುದೆಂದು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಯಾವ ವಿಧಿಯಿಂದ ತಿಲದಾನಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
13065016a ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ನಿಬೋಧೇದಂ ದೇವಾನಾಂ ಯಷ್ಟುಮಿಚ್ಚತಾಮ್|
13065016c ಸಮಾಗಮಂ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವೈ ಸ್ವಯಂಭುವಾ||
ಮಹಾರಾಜ! ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಯಜ್ಞಮಾಡಲು ಬಯಸಿದ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಭು ಬ್ರಹ್ಮನ ಸಮಾಗಮದ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಕೇಳು.
13065017a ದೇವಾಃ ಸಮೇತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಭೂಮಿಭಾಗಂ ಯಿಯಕ್ಷವಃ|
13065017c ಶುಭಂ ದೇಶಮಯಾಚಂತ ಯಜೇಮ ಇತಿ ಪಾರ್ಥಿವ||
ಪಾರ್ಥಿವ! ಯಜ್ಞಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ ದೇವತೆಗಳು ಒಂದಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಯಾವುದಾದರೂ ಭಾಗವನ್ನು ಯಾಚಿಸಿ ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರು.
13065018 ದೇವಾ ಊಚುಃ|
13065018a ಭಗವಂಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಭುರ್ಭೂಮೇಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ತ್ರಿದಿವಸ್ಯ ಚ|
13065018c ಯಜೇಮಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ಯಜ್ಞಂ ಭವದನುಜ್ಞಯಾ|
ದೇವತೆಗಳು ಹೇಳಿದರು: “ಭಗವನ್! ಮಹಾಭಾಗ! ತ್ರಿದಿವಗಳ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲವುಗಳ ಪ್ರಭುವು ನೀನು. ನಿನ್ನ ಅನುಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪಡೆದು ನಾವು ಯಜ್ಞವನ್ನು ಯಾಜಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ.
13065018e ನಾನನುಜ್ಞಾತಭೂಮಿರ್ಹಿ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಮಶ್ನುತೇ||
13065019a ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ|
13065019c ಪ್ರಭುರ್ಭವಸಿ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಸಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ||
ಭೂಮಿಯ ಸ್ವಾಮಿಯು ಯಾವ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಯಜ್ಞಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದ್ದಿಲ್ಲವೋ ಆ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಯಜ್ಞಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಫಲವು ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ನೀನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಚರಾಚರ ಜಗತ್ತಿನ ಸ್ವಾಮಿ. ಆದುದರಿಂದ ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲೆ ಯಜ್ಞಮಾಡಲು ನಮಗೆ ನಿನ್ನ ಅನುಮತಿ ಬೇಕು.”
13065020 ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ|
13065020a ದದಾಮಿ ಮೇದಿನೀಭಾಗಂ ಭವದ್ಭ್ಯೋಽಹಂ ಸುರರ್ಷಭಾಃ|
13065020c ಯಸ್ಮಿನ್ದೇಶೇ ಕರಿಷ್ಯಧ್ವಂ ಯಜ್ಞಂ ಕಾಶ್ಯಪನಂದನಾಃ||
ಬ್ರಹ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಸುರರ್ಷಭರೇ! ಕಾಶ್ಯಪನಂದನರೇ! ನೀವು ಯಜ್ಞವನ್ನು ಯಾವ ಪದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಯಸುತ್ತೀರೋ ಅದನ್ನೇ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಕೊಡುತ್ತೇನೆ.”
13065021 ದೇವಾ ಊಚುಃ|
13065021a ಭಗವನ್ಕೃತಕಾಮಾಃ ಸ್ಮೋ ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಸ್ತ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ|
13065021c ಇಮಂ ತು ದೇಶಂ ಮುನಯಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತ ನಿತ್ಯದಾ||
ದೇವತೆಗಳು ಹೇಳಿದರು: “ಭಗವನ್! ಆಪ್ತದಕ್ಷಿಣೆಗಳಿಂದ ನಾವು ಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡಿ ಕೃತಕೃತ್ಯರಾದೆವೆಂದೇ ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಾವು ಯಜ್ಞಮಾಡುವ ಪ್ರದೇಶವಾದರೋ ನಿತ್ಯವು ಮುನಿಗಳು ಪರ್ಯುಪಾಸನೆ ಮಾಡುವಂಥದ್ದಾಗಿದೆ.””
13065022 ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ|
13065022a ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ಕಣ್ವಶ್ಚ ಭೃಗುರತ್ರಿರ್ವೃಷಾಕಪಿಃ|
13065022c ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚೈವ ದೇವಯಜ್ಞಮುಪಾಗಮನ್||
13065023a ತತೋ ದೇವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನ ಈಜಿರೇ ಯಜ್ಞಮಚ್ಯುತ|
13065023c ತಥಾ ಸಮಾಪಯಾಮಾಸುರ್ಯಥಾಕಾಲಂ ಸುರರ್ಷಭಾಃ||
ಭೀಷ್ಮನು ಹೇಳಿದನು: “ಅನಂತರ ಅಗಸ್ತ್ಯ, ಕಣ್ವ, ಭೃಗು, ಅತ್ರಿ, ವೃಷಾಕಪಿ, ಅಸಿತ ಮತ್ತು ದೇವಲರು ದೇವತೆಗಳ ಆ ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಾದರು. ಅಚ್ಯುತ! ಆಗ ಮಹಾತ್ಮ ದೇವ ಸುರರ್ಷಭರು ಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡಿ ಯಥಾಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಮಾಪ್ತಗೊಳಿಸಿದರು ಕೂಡ.
13065024a ತ ಇಷ್ಟಯಜ್ಞಾಸ್ತ್ರಿದಶಾ ಹಿಮವತ್ಯಚಲೋತ್ತಮೇ|
13065024c ಷಷ್ಠಮಂಶಂ ಕ್ರತೋಸ್ತಸ್ಯ ಭೂಮಿದಾನಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ||
ಉತ್ತಮ ಪರ್ವತ ಹಿಮಾಲಯದ ಬಳಿ ಯಜ್ಞವನ್ನು ಪೌರೈಸಿದ ದೇವತೆಗಳು ಆ ಯಜ್ಞದ ಫಲದ ಆರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದ ಸಮನಾದ ಭೂಮಿದಾನವನ್ನು ಮಾಡಿದರು.
13065025a ಪ್ರಾದೇಶಮಾತ್ರಂ ಭೂಮೇಸ್ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದನುಪಸ್ಕೃತಮ್|
13065025c ನ ಸೀದತಿ ಸ ಕೃಚ್ಚ್ರೇಷು ನ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನುತೇ||
ಅಗೆಯದೇ ಅಥವಾ ಹೂಳದೇ ಇದ್ದ ಭೂಮಿಪ್ರದೇಶವನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನೂ ಕೂಡ ಕಷ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಕುಸಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಂಕಟಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ.
13065026a ಶೀತವಾತಾತಪಸಹಾಂ ಗೃಹಭೂಮಿಂ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಾಮ್|
13065026c ಪ್ರದಾಯ ಸುರಲೋಕಸ್ಥಃ ಪುಣ್ಯಾಂತೇಽಪಿ ನ ಚಾಲ್ಯತೇ||
ಛಳಿ, ಬಿಸಿಲು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿತವಾದ ಮನೆಕಟ್ಟಲು ಯೋಗ್ಯ ಸುಸಂಸ್ಕೃತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನು ಸುರಲೋಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪುಣ್ಯವು ಕೊನೆಗೊಂಡರೂ ಅವನು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಗಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
13065027a ಮುದಿತೋ ವಸತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹ ಪಾರ್ಥಿವ|
13065027c ಪ್ರತಿಶ್ರಯಪ್ರದಾತಾ ಚ ಸೋಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ||
ಪಾರ್ಥಿವ! ಮನೆಯನ್ನು ದಾನಮಾಡುವ ಪ್ರಾಜ್ಞನು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಶಕ್ರನೊಂದಿಗೆ ಮುದಿತನಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಮೆರೆಯುತ್ತಾನೆ.
13065028a ಅಧ್ಯಾಪಕಕುಲೇ ಜಾತಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ|
13065028c ಗೃಹೇ ಯಸ್ಯ ವಸೇತ್ತುಷ್ಟಃ ಪ್ರಧಾನಂ ಲೋಕಮಶ್ನುತೇ||
ಯಾರು ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿರುವ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕುಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯ ಶ್ರೋತ್ರಿಯು ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೋ ಅವನು ಪ್ರಧಾನ ಲೋಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
13065029a ತಥಾ ಗವಾರ್ಥೇ ಶರಣಂ ಶೀತವರ್ಷಸಹಂ ಮಹತ್|
13065029c ಆಸಪ್ತಮಂ ತಾರಯತಿ ಕುಲಂ ಭರತಸತ್ತಮ||
ಭರತಸತ್ತಮ! ಛಳಿ-ಮಳೆಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಗೋವುಗಳಿಗೆ ಮನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸುವವನು ಏಳು ಪೀಳಿಗೆಗಳವರೆಗೆ ತನ್ನ ಕುಲವನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ.
13065030a ಕ್ಷೇತ್ರಭೂಮಿಂ ದದಲ್ಲೋಕೇ ಪುತ್ರ ಶ್ರಿಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್|
13065030c ರತ್ನಭೂಮಿಂ ಪ್ರದತ್ತ್ವಾ ತು ಕುಲವಂಶಂ ವಿವರ್ಧಯೇತ್||
ಪುತ್ರ! ಹೊಲದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದರೆ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಅವನು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ರತ್ನಭೂಮಿಯನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದರೆ ಕುಲವಂಶದ ವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
13065031a ನ ಚೋಷರಾಂ ನ ನಿರ್ದಗ್ಧಾಂ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾತ್ಕಥಂ ಚನ|
13065031c ನ ಶ್ಮಶಾನಪರೀತಾಂ ಚ ನ ಚ ಪಾಪನಿಷೇವಿತಾಮ್||
ಬಡಸಲಾಗಿರುವ, ಸುಟ್ಟುಹೋಗಿರುವ ಅಥವಾ ಶ್ಮಶಾನದ ಬಳಿಯಿರುವ ಮತ್ತು ಪಾಪಿಜನರು ನಿವಾಸಿಸುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಎಂದೂ ದಾನವಾಗಿ ಕೊಡಬಾರದು.
13065032a ಪಾರಕ್ಯೇ ಭೂಮಿದೇಶೇ ತು ಪಿತೄಣಾಂ ನಿರ್ವಪೇತ್ತು ಯಃ|
13065032c ತದ್ಭೂಮಿಸ್ವಾಮಿಪಿತೃಭಿಃ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮ ವಿಹನ್ಯತೇ||
ಇತರರ ಭೂಮಿಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಿತೃಗಳ ಪೂಜನ-ಶ್ರಾದ್ಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ದಾನಮಾಡಿದರೆ ಅವನು ಮಾಡಿದ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮ ಮತ್ತು ದಾನ ಇವೆರಡೂ ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತವೆ.
13065033a ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ರೀತ್ವಾ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾತ್ಸ್ವಲ್ಪಾಮಪಿ ವಿಚಕ್ಷಣಃ|
13065033c ಪಿಂಡಃ ಪಿತೃಭ್ಯೋ ದತ್ತೋ ವೈ ತಸ್ಯಾಂ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಃ||
ಆದುದರಿಂದ ವಿಚಕ್ಷಣನು ಸ್ವಲ್ಪವಾದರು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಅದನ್ನು ದಾನಮಾಡಬೇಕು. ಖರೀದಿಸಿದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಪಿಂಡವನ್ನಿತ್ತರೆ ಅವು ಶಾಶ್ವತವಾಗುವವು.
13065034a ಅಟವೀಪರ್ವತಾಶ್ಚೈವ ನದೀತೀರ್ಥಾನಿ ಯಾನಿ ಚ|
13065034c ಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ವಾಮಿಕಾನ್ಯಾಹುರ್ನ ಹಿ ತತ್ರ ಪರಿಗ್ರಹಃ||
13065035a ಇತ್ಯೇತದ್ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಫಲಮುಕ್ತಂ ವಿಶಾಂ ಪತೇ|
ವಿಶಾಂಪತೇ! ವನ, ಪರ್ವತ, ನದಿ ಮತ್ತು ತೀರ್ಥ – ಈ ಸ್ಥಾನಗಳು ಯಾವುದೇ ಸ್ವಾಮಿಯ ಅಧೀನವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಶ್ರಾದ್ಧವನ್ನು ಮಾಡಲು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಭೂಮಿದಾನದ ಫಲವನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
13065035c ಅತಃ ಪರಂ ತು ಗೋದಾನಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ||
13065036a ಗಾವೋಽಧಿಕಾಸ್ತಪಸ್ವಿಭ್ಯೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಭ್ಯ ಏವ ಚ|
13065036c ತಸ್ಮಾನ್ಮಹೇಶ್ವರೋ ದೇವಸ್ತಪಸ್ತಾಭಿಃ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ||
ಅನಘ! ಇನ್ನು ನಾನು ನಿನಗೆ ಗೋದಾನದ ಮಹಾತ್ಮೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಗೋವುಗಳು ಸಮಸ್ತ ತಪಸ್ವಿಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ. ಆದುದರಿಂದ ದೇವ ಮಹೇಶ್ವರನು ಅವುಗಳೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಾ ತಪಸ್ಸನ್ನಾಚರಿಸಿದ್ದನು.
13065037a ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ವಸಂತ್ಯೇತಾಃ ಸೋಮೇನ ಸಹ ಭಾರತ|
13065037c ಆಸಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಮ್||
ಭಾರತ! ಗೋವುಗಳು ಸೋಮನೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪರಮ ಗತಿಯನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿ ಸಿದ್ಧರೂ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.
13065038a ಪಯಸಾ ಹವಿಷಾ ದಧ್ನಾ ಶಕೃತಾಪ್ಯಥ ಚರ್ಮಣಾ|
13065038c ಅಸ್ಥಿಭಿಶ್ಚೋಪಕುರ್ವಂತಿ ಶೃಂಗೈರ್ವಾಲೈಶ್ಚ ಭಾರತ||
ಭಾರತ! ಈ ಗೋವುಗಳು ತಮ್ಮ ಹಾಲು, ಮೊಸರು, ತುಪ್ಪ, ಸಗಣಿ, ಚರ್ಮ, ಅಸ್ತಿ, ಕೋಡು ಮತ್ತು ಬಾಲಗಳಿಂದಲೂ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ.
13065039a ನಾಸಾಂ ಶೀತಾತಪೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ಸದೈತಾಃ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವತೇ|
13065039c ನ ವರ್ಷಂ ವಿಷಮಂ ವಾಪಿ ದುಃಖಮಾಸಾಂ ಭವತ್ಯುತ||
13065040a ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತಾ ಯಾಂತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ಪದಮ್|
ಇವುಗಳಿಗೆ ಛಳಿ, ಬಿಸಿಲು ಮತ್ತು ಮಳೆಯೂ ಕಷ್ಟವೆನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇವು ಸದೈವ ತಮ್ಮ ಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆದುದರಿಂದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಸಹಿತ ಇವು ಆ ಪರಮಪದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ.
13065040c ಏಕಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ||
13065041a ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ತಾಃ ಪಶುತ್ವೇನೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ|
13065041c ತತಶ್ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ರಾಜನ್ಗೋಚರ್ಮಭ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಾ||
13065042a ಪಶುತ್ವಾಚ್ಚ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರದಾನಾಯೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ|
ಮನೀಷಿಣರು ಗೋವು ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ರಾಜನ್! ರಂತಿದೇವನ ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಪಶುರೂಪದಲ್ಲಿ ದಾನನೀಡಲು ನಿಶ್ಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ ಗೋವುಗಳ ಚರ್ಮಗಳಿಂದ ಆ ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ಎಂಬ ನದಿಯು ಪ್ರವಹಿಸಿತ್ತು. ಆ ಎಲ್ಲ ಗೋವುಗಳೂ ಪಶುತ್ವದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ದಾನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು.
13065042c ತಾ ಇಮಾ ವಿಪ್ರಮುಖ್ಯೇಭ್ಯೋ ಯೋ ದದಾತಿ ಮಹೀಪತೇ|
13065042e ನಿಸ್ತರೇದಾಪದಂ ಕೃಚ್ಚ್ರಾಂ ವಿಷಮಸ್ಥೋಽಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ||
ಮಹೀಪತೇ! ಪಾರ್ಥಿವ! ವಿಪ್ರಮುಖ್ಯರಿಗೆ ಈ ಗೋವುಗಳನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನು ಆಪತ್ತು, ಕಷ್ಟ ಮತ್ತು ವಿಷಮಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನೂ ದಾಟಬಲ್ಲನು.
13065043a ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರದಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ನರಕಂ ನ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ|
13065043c ಸರ್ವತ್ರ ವಿಜಯಂ ಚಾಪಿ ಲಭತೇ ಮನುಜಾಧಿಪ||
ಮನುಜಾಧಿಪ! ಸಾವಿರ ಗೋವುಗಳನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದವನು ನರಕವನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಅವನಿಗೆ ಸರ್ವತ್ರ ವಿಜಯವೂ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.
13065044a ಅಮೃತಂ ವೈ ಗವಾಂ ಕ್ಷೀರಮಿತ್ಯಾಹ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪಃ|
13065044c ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಮಮೃತಂ ಸ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ||
ಗೋವಿನ ಹಾಲು ಅಮೃತವೆಂದು ತ್ರಿದಶಾಧಿಪನು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಹಸುವನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದವನು ಅಮೃತವನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದಂತೆ.
13065045a ಅಗ್ನೀನಾಮವ್ಯಯಂ ಹ್ಯೇತದ್ಧೌಮ್ಯಂ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ|
13065045c ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಸ ಹೌಮ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಚತಿ||
ಗೋವಿನ ಹಾಲಿನ ರೂಪದ ಹವಿಸ್ಸನ್ನು ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಹವನಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅವಿನಾಶೀ ಫಲವು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ವೇದವಿದ ಪುರುಷರ ಅನುಭವವು. ಆದುದರಿಂದ ಗೋವನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನು ಹವಿಸ್ಸನ್ನೂ ದಾನಮಾಡಿದಂತೆ.
13065046a ಸ್ವರ್ಗೋ ವೈ ಮೂರ್ತಿಮಾನೇಷ ವೃಷಭಂ ಯೋ ಗವಾಂ ಪತಿಮ್|
13065046c ವಿಪ್ರೇ ಗುಣಯುತೇ ದದ್ಯಾತ್ಸ ವೈ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ||
ಹೋರಿಯು ಸ್ವರ್ಗದ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ ಸ್ವರೂಪವು. ಹೋರಿಯನ್ನು ಗುಣಯುತ ವಿಪ್ರನಿಗೆ ದಾನಮಾಡಿದವನು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮೆರೆಯುತ್ತಾನೆ.
13065047a ಪ್ರಾಣಾ ವೈ ಪ್ರಾಣಿನಾಮೇತೇ ಪ್ರೋಚ್ಯಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ|
13065047c ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಪ್ರಾಣಾನ್ವೈ ಸ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ||
ಭರತರ್ಷಭ! ಈ ಗೋಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಗಳೆಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಆದುದರಿಂದ ಗೋವನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದವನು ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ದಾನಮಾಡಿದಂತೆ.
13065048a ಗಾವಃ ಶರಣ್ಯಾ ಭೂತಾನಾಮಿತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ|
13065048c ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಚತಿ||
ಗೋವುಗಳು ಜೀವಿಗಳ ಶರಣ್ಯರು ಎಂದು ವೇದವಿದರು ತಿಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಆದುದರಿಂದ ಹಸುವನ್ನು ದಾನಮಾಡುವವನು ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಶರಣ ನೀಡುವವನಾಗುತ್ತಾನೆ.
13065049a ನ ವಧಾರ್ಥಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ನ ಕೀನಾಶೇ ನ ನಾಸ್ತಿಕೇ|
13065049c ಗೋಜೀವಿನೇ ನ ದಾತವ್ಯಾ ತಥಾ ಗೌಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ||
ಪುರುಷರ್ಷಭ! ಗೋವನ್ನು ವಧಾರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದೂ ಕೊಡಬಾರದು. ಹಾಗೆಯೇ ಕಟುಕನಿಗೆ, ನಾಸ್ತಿಕನಿಗೆ, ಮತ್ತು ಗೋವಿನಿಂದಲೇ ಉಪಜೀವನ ಮಾಡುವವನಿಗೆ ಗೋವನ್ನು ದಾನಮಾಡಬಾರದು.
13065050a ದದಾತಿ ತಾದೃಶಾನಾಂ ವೈ ನರೋ ಗಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಮ್|
13065050c ಅಕ್ಷಯಂ ನರಕಂ ಯಾತೀತ್ಯೇವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ||
ಅಂತಹ ಪಾಪಿಕರ್ಮಿಗಳಿಗೆ ಗೋವನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದ ನರನು ಅಕ್ಷಯ ನರಕಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆಂದು ಮನೀಷಿಣರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
13065051a ನ ಕೃಶಾಂ ಪಾಪವತ್ಸಾಂ ವಾ ವಂಧ್ಯಾಂ ರೋಗಾನ್ವಿತಾಂ ತಥಾ|
13065051c ನ ವ್ಯಂಗಾಂ ನ ಪರಿಶ್ರಾಂತಾಂ ದದ್ಯಾದ್ಗಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ವೈ||
ಬಡಕಲಾಗಿರುವ, ಕರುವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ, ಅಥವಾ ಗಿಡ್ಡದಾಗಿರುವ, ರೋಗಾನ್ವಿತವಾಗಿರುವ, ವಿಕಲಾಂಗವಾಗಿರುವ, ಮತ್ತು ವೃದ್ಧ ಗೋವನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ದಾನಮಾಡಬಾರದು.
13065052a ದಶಗೋಸಹಸ್ರದಃ ಸಮ್ಯಕ್ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹ ಮೋದತೇ|
13065052c ಅಕ್ಷಯಾಽಲ್ಲಭತೇ ಲೋಕಾನ್ನರಃ ಶತಸಹಸ್ರದಃ||
ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಗೋವುಗಳನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದವನು ಶಕ್ರನೊಂದಿಗೆ ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮೋದಿಸುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಗೋವುಗಳನ್ನು ದಾನಮಾಡಿದ ನರನಿಗೆ ಅಕ್ಷಯ ಲೋಕಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.
13065053a ಇತ್ಯೇತದ್ಗೋಪ್ರದಾನಂ ಚ ತಿಲದಾನಂ ಚ ಕೀರ್ತಿತಮ್|
13065053c ತಥಾ ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಂ ಚ ಶೃಣುಷ್ವಾನ್ನೇ ಚ ಭಾರತ||
ಹೀಗೆ ಗೋದಾನ, ತಿಲದಾನ ಮತ್ತು ಭೂಮಿದಾನಗಳ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ! ಇನ್ನು ಅನ್ನದಾನದ ಕುರಿತು ಕೇಳು.
13065054a ಅನ್ನದಾನಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ|
13065054c ಅನ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರದಾನೇನ ರಂತಿದೇವೋ ದಿವಂ ಗತಃ||
ಕೌಂತೇಯ! ಅನ್ನ ದಾನವು ಪ್ರಧಾನವಾದುದು ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅನ್ನದಾನದಿಂದಲೇ ರಂತಿದೇವನು ದಿವಕ್ಕೆ ಹೋದನು.
13065055a ಶ್ರಾಂತಾಯ ಕ್ಷುಧಿತಾಯಾನ್ನಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಚತಿ ಭೂಮಿಪ|
13065055c ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ||
ಭೂಮಿಮ! ನರಾಧಿಪ! ಹಸಿವೆಯಿಂದ ಬಳಲಿದವನಿಗೆ ಯಾರು ಅನ್ನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೋ ಅವನು ಮಹಾಭಾಗ ಸ್ವಾಯಂಭುವ ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ.
13065056a ನ ಹಿರಣ್ಯೈರ್ನ ವಾಸೋಭಿರ್ನಾಶ್ವದಾನೇನ ಭಾರತ|
13065056c ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾಃ ಶ್ರೇಯೋ ಯಥೇಹಾನ್ನಪ್ರದಾಃ ಪ್ರಭೋ||
ಭಾರತ! ಪ್ರಭೋ! ಅನ್ನದಾನದಿಂದ ಪಡೆಯುವಷ್ಟು ಶ್ರೇಯಸ್ಸನ್ನು ಮನುಷ್ಯನು ಹಿರಣ್ಯ, ವಸ್ತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಅಶ್ವದಾನದಿಂದಲೂ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
13065057a ಅನ್ನಂ ವೈ ಪರಮಂ ದ್ರವ್ಯಮನ್ನಂ ಶ್ರೀಶ್ಚ ಪರಾ ಮತಾ|
13065057c ಅನ್ನಾತ್ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಭವತಿ ತೇಜೋ ವೀರ್ಯಂ ಬಲಂ ತಥಾ||
ಅನ್ನವು ಪರಮ ದ್ರವ್ಯವೆಂದೂ ಪರಮ ಸಂಪತ್ತೆಂದೂ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ. ಅನ್ನದಿಂದ ತ್ರಾಣ, ತೇಜಸ್ಸು, ವೀರ್ಯ ಮತ್ತು ಬಲಗಳು ವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
13065058a ಸದ್ಭ್ಯೋ ದದಾತಿ ಯಶ್ಚಾನ್ನಂ ಸದೈಕಾಗ್ರಮನಾ ನರಃ|
13065058c ನ ಸ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನೋತೀತ್ಯೇವಮಾಹ ಪರಾಶರಃ||
ಏಕಾಗ್ರಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಸಾಧುಜನರಿಗೆ ಅನ್ನವನ್ನು ನೀಡುವವನು ಯಾವುದೇ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಾಶರನು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.
13065059a ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ದೇವೇಭ್ಯೋಽನ್ನಂ ನಿವೇದಯೇತ್|
13065059c ಯದನ್ನೋ ಹಿ ನರೋ ರಾಜಂಸ್ತದನ್ನಾಸ್ತಸ್ಯ ದೇವತಾಃ||
ರಾಜನ್! ಯಥಾನ್ಯಾಯವಾಗಿ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಚಿಸಿ ಅನ್ನವನ್ನು ನೈವೇದ್ಯಮಾಡಬೇಕು. ಏಕೆಂದರೆ ಮನುಷ್ಯನು ಯಾವ ಅನ್ನವನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಾನೋ ಅದೇ ದೇವತೆಗಳಿಗೂ ಅನ್ನವಾಗಿದೆ.
13065060a ಕೌಮುದ್ಯಾಂ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ತು ಯೋಽನ್ನದಾನಂ ಕರೋತ್ಯುತ|
13065060c ಸ ಸಂತರತಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ||
ಕಾರ್ತೀಕಮಾಸದ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಅನ್ನದಾನವನ್ನು ಮಾಡುವವನು ಎಲ್ಲ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಪಾರಾಗಿ ಮರಣಾನಂತರ ಅಕ್ಷಯ ಸುಖದ ಭಾಗಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.
13065061a ಅಭುಕ್ತ್ವಾತಿಥಯೇ ಚಾನ್ನಂ ಪ್ರಯಚ್ಚೇದ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ|
13065061c ಸ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಭರತರ್ಷಭ||
ಭರತರ್ಷಭ! ಸಮಾಹಿತನಾಗಿ ನಾನು ಉಣ್ಣದೇ ಅತಿಥಿಗೆ ಅನ್ನವನ್ನು ನೀಡಿದವನು ಬ್ರಹ್ಮವಿದರ ಲೋಕವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.
13065062a ಸುಕೃಚ್ಚ್ರಾಮಾಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚಾನ್ನದಃ ಪುರುಷಸ್ತರೇತ್|
13065062c ಪಾಪಂ ತರತಿ ಚೈವೇಹ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಪಕರ್ಷತಿ||
ಅನ್ನದಾನ ಮಾಡಿದ ಪುರುಷನು ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿನ ಆಪತ್ತುಗಳಿಂದಲೂ ಪಾರಾಗುತ್ತಾನೆ. ಪಾಪದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ನಡೆಯಲಿರುವ ದುಷ್ಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ನಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ.
13065063a ಇತ್ಯೇತದನ್ನದಾನಸ್ಯ ತಿಲದಾನಸ್ಯ ಚೈವ ಹ|
13065063c ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಚ ಫಲಂ ಗೋದಾನಸ್ಯ ಚ ಕೀರ್ತಿತಮ್||
ಹೀಗೆ ಅನ್ನದಾನ, ತಿಲದಾನ, ಭೂಮಿದಾನ ಮತ್ತು ಗೋದಾನಗಳ ಫಲವನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.”
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವದಲ್ಲಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಅರವತ್ತೈದನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.
