ಶಾಂತಿ ಪರ್ವ: ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮ ಪರ್ವ
೩೫೦
12350001 ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ|
12350001a ವಿವಸ್ವತೋ ಗಚ್ಚತಿ ಪರ್ಯಯೇಣ
ವೋಢುಂ ಭವಾಂಸ್ತಂ ರಥಮೇಕಚಕ್ರಮ್|
12350001c ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಯದಿ ತತ್ರ ಕಿಂ ಚಿದ್
ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವಯಾ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ ತ್ವಮ್||
ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಹೇಳಿದನು: “ನೀನು ವಿವಸ್ವತನ ಏಕಚಕ್ರರಥವನ್ನು ಹೊರಲು ಸರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಹೋಗುತ್ತೀಯೆ. ಅಲ್ಲೇನಾದರೂ ನೀನು ಯಾವುದಾದರೂ ಆಶ್ಚಯಕರ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ನೋಡಿದ್ದಾದರೆ ಅದನ್ನು ನನಗೆ ಹೇಳಬೇಕು.”
12350002 ನಾಗ ಉವಾಚ|
[1]12350002a ಯಸ್ಯ ರಶ್ಮಿಸಹಸ್ರೇಷು ಶಾಖಾಸ್ವಿವ ವಿಹಂಗಮಾಃ|
12350002c ವಸಂತ್ಯಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮುನಯಃ ಸಂಸಿದ್ಧಾ ದೈವತೈಃ ಸಹ||
ನಾಗನು ಹೇಳಿದನು: “ಪಕ್ಷಿಗಳು ವೃಕ್ಷಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ಸೂರ್ಯನ ಸಹಸ್ರಾರು ರಶ್ಮಿಗಳಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಸಿದ್ಧ ಮುನಿಗಳು ಆಶ್ರಯಪಡೆದು ವಾಸಿಸಿದ್ದಾರೆ.
12350003a ಯತೋ ವಾಯುರ್ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಸೂರ್ಯರಶ್ಮ್ಯಾಶ್ರಿತೋ ಮಹಾನ್|
12350003c ವಿಜೃಂಭತ್ಯಂಬರೇ ವಿಪ್ರ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯತರಂ ತತಃ||
ವಿಪ್ರ! ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿರುವ ಮಹಾವಾಯುವು ಅವನ ರಶ್ಮಿಗಳಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಅಂಬರದಲ್ಲಿ ವಿಜೃಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾದುದಾದರೂ ಏನಿದೆ?
[2]12350004a ಶುಕ್ರೋ ನಾಮಾಸಿತಃ ಪಾದೋ ಯಸ್ಯ ವಾರಿಧರೋಽಂಬರೇ|
12350004c ತೋಯಂ ಸೃಜತಿ ವರ್ಷಾಸು ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಮ್||
ವರ್ಷಋತುವಿನಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಶುಕ್ರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ನೀರನ್ನು ಹೊತ್ತ ಮೋಡವು ಅವನ ಪಾದವೇ ಆಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಿಂದಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಶ್ಚರ್ಯವು ಏನಿದೆ?
12350005a ಯೋಽಷ್ಟಮಾಸಾಂಸ್ತು ಶುಚಿನಾ ಕಿರಣೇನೋಜ್ಝಿತಂ ಪಯಃ|
12350005c ಪರ್ಯಾದತ್ತೇ ಪುನಃ ಕಾಲೇ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಮ್||
ಪುನಃ ಎಂಟು ತಿಂಗಳು ವಾರ್ಷಾಕಾಲದ ನೀರನ್ನು ಶುದ್ಧ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ಸೂರ್ಯನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾದುದು ಬೇರೆ ಏನಿದೆ?
12350006a ಯಸ್ಯ ತೇಜೋವಿಶೇಷೇಷು ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ|
12350006c ಯತೋ ಬೀಜಂ ಮಹೀ ಚೇಯಂ ಧಾರ್ಯತೇ ಸಚರಾಚರಮ್||
12350007a ಯತ್ರ ದೇವೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪರಮೋಽಕ್ಷರಃ|
12350007c ಅನಾದಿನಿಧನೋ ವಿಪ್ರ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಮ್||
ಸೂರ್ಯನ ವಿಶೇಷ ತೇಜಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯವೂ ಆತ್ಮನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತನಾಗಿರುವನು. ಅವನಿಂದಲೇ ಬೀಜಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಅವನೇ ಸಚರಾಚರ ಮಹಿಯನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾನೆ. ವಿಪ್ರ! ಅವನೇ ದೇವ. ಮಹಾಬಾಹು. ಶಾಶ್ವತ, ಪರಮ ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಅನಾದಿನಿಧನ. ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾದುದು ಬೇರೆ ಏನಿದೆ?
12350008a ಆಶ್ಚರ್ಯಾಣಾಮಿವಾಶ್ಚರ್ಯಮಿದಮೇಕಂ ತು ಮೇ ಶೃಣು|
12350008c ವಿಮಲೇ ಯನ್ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಮಂಬರೇ ಸೂರ್ಯಸಂಶ್ರಯಾತ್||
ಸೂರ್ಯನ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಪಡೆದಿರುವಾಗ ನಿರ್ಮಲ ಅಂಬರದಲ್ಲಿ ಈ ಎಲ್ಲ ಆಶ್ಚರ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ವಿಷಯವೊಂದನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದೆ. ಅದರ ಕುರಿತು ಕೇಳು.
12350009a ಪುರಾ ಮಧ್ಯಾಹ್ನಸಮಯೇ ಲೋಕಾಂಸ್ತಪತಿ ಭಾಸ್ಕರೇ|
12350009c ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಪ್ರತೀಕಾಶಃ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ||
ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾಸ್ಕರನು ಲೋಕಗಳನ್ನು ಸುಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅವನಂತೆಯೇ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪುರುಷನು ಎಲ್ಲ ಕಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಕಾಣಿಸತೊಡಗಿದನು.
12350010a ಸ ಲೋಕಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಸರ್ವಾನ್ಸ್ವಭಾಸಾ ನಿರ್ವಿಭಾಸಯನ್|
12350010c ಆದಿತ್ಯಾಭಿಮುಖೋಽಭ್ಯೇತಿ ಗಗನಂ ಪಾಟಯನ್ನಿವ||
ತನ್ನ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಎಲ್ಲ ಲೋಕಗಳನ್ನೂ ಪ್ರಕಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತಾ ಅವನು ಆಕಾಶವನ್ನೇ ಸೀಳಿ ಬಿಡುವನೋ ಎನ್ನುವಂತೆ ವೇಗವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅಭಿಮುಖನಾಗಿಯೇ ಬಂದನು.
12350011a ಹುತಾಹುತಿರಿವ ಜ್ಯೋತಿರ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ತೇಜೋಮರೀಚಿಭಿಃ|
12350011c ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯೇನ ರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಭಾಸ್ಕರಃ||
ಆಹುತಿಯಿಂದ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುವ ಅಗ್ನಿಯಂತೆ ತೇಜೋಮಯ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಂಡಲವನ್ನೇ ವ್ಯಾಪಿಸಿ ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ರೂಪದಿಂದ ಎರಡನೇ ಭಾಸ್ಕರನಂತೆ ಅವನು ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದನು.
12350012a ತಸ್ಯಾಭಿಗಮನಪ್ರಾಪ್ತೌ ಹಸ್ತೋ ದತ್ತೋ ವಿವಸ್ವತಾ|
12350012c ತೇನಾಪಿ ದಕ್ಷಿಣೋ ಹಸ್ತೋ ದತ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯರ್ಚನಾರ್ಥಿನಾ||
ಅವನು ತನ್ನ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಬರಲು ವಿವಸ್ವತನು ತನ್ನ ಎರಡು ಕೈಗಳನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಚಾಚಿ ಅವನನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದನು. ಅವನೂ ಕೂಡ ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಪ್ರತಿಸಮ್ಮಾನಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತನ್ನ ಬಲಗೈಯನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಚಾಚಿದನು.
12350013a ತತೋ ಭಿತ್ತ್ವೈವ ಗಗನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ರವಿಮಂಡಲಮ್|
12350013c ಏಕೀಭೂತಂ ಚ ತತ್ತೇಜಃ ಕ್ಷಣೇನಾದಿತ್ಯತಾಂ ಗತಮ್||
ಆಗ ಗಗನವನ್ನೇ ಭೇದಿಸಿ ಅವನು ರವಿಮಂಡಲವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು. ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೇ ಆ ತೇಜಸ್ಸು ಆದಿತ್ಯನನ್ನು ಸೇರಿ ಏಕೀಭೂತವಾಯಿತು.
12350014a ತತ್ರ ನಃ ಸಂಶಯೋ ಜಾತಸ್ತಯೋಸ್ತೇಜಃಸಮಾಗಮೇ|
12350014c ಅನಯೋಃ ಕೋ ಭವೇತ್ಸೂರ್ಯೋ ರಥಸ್ಥೋ ಯೋಽಯಮಾಗತಃ||
ಅವರ ತೇಜಸ್ಸುಗಳು ಹಾಗೆ ಒಂದಾಗಲು ನಮಗೆ ಸಂಶಯವುಂಟಾಯಿತು. ನಿಜವಾದ ಸೂರ್ಯನು ಯಾರು? ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವವನೇ ಅಥವಾ ಅವನಿಗೆ ಅಭಿಮುಖನಾಗಿ ಬಂದವನೇ?
12350015a ತೇ ವಯಂ ಜಾತಸಂದೇಹಾಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಚಾಮಹೇ ರವಿಮ್|
12350015c ಕ ಏಷ ದಿವಮಾಕ್ರಮ್ಯ ಗತಃ ಸೂರ್ಯ ಇವಾಪರಃ||
ಹಾಗೆ ಸಂದೇಹಗ್ರಸ್ತರಾದ ನಾವು ರವಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದೆವು: “ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸೂರ್ಯನಂತೆಯೇ ದಿವವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿ ಬಂದಿದ್ದವನು ಯಾರು?”
ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿ ಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮ ಪರ್ವಣಿ ಉಂಚವೃತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನೇ ಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ||
ಇದು ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಉಂಚವೃತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನ ಎನ್ನುವ ಮುನ್ನೂರಾಐವತ್ತನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು.
[1] ಭಾರತದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಈ ಒಂದು ಅಧಿಕಶ್ಲೋಕವಿದೆ: ಆಶ್ಚರ್ಯಾಣಾಮನೇಕಾನಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭಗವಾನ್ರವಿಃ| ಯತೋ ಭೂತಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸಮ್ಮತಾಃ||
[2] ಭಾರತದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಈ ಎರಡು ಅಧಿಕಶ್ಲೋಕಗಳಿವೆ: ವಿಭಜ್ಯ ತಂ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಮ್ಯಯಾ| ತೋಯಂ ಸೃಜತಿ ವರ್ಷಾಸು ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಮ್|| ಯಸ್ಯ ಮಂಡಲಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪರಮತ್ವಿಷಾ| ದೀಪ್ತಃ ಸಮೀಕ್ಷತೇ ಲೋಕಾನ್ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಮ್||